Rynek usług pocztowych – wnioski z konferencji

Dodano: Tuesday, 18 September 2012 o 15:29  
12 września odbyła się konferencja „Rynek usług pocztowych w Polsce”. Jej uczestnicy omawiali wszystkie kwestie dotyczące zbliżającej się liberalizacji tego rynku – od zmian w prawie do oczekiwań konsumentów. Pojawiło się dużo ciekawych wypowiedzi i interesujących wniosków. Postanowiliśmy więc zebrać je w jednym miejscu.


Charakterystyka rynku

Zanim jednak zajmiemy się omawianiem wniosków z konferencji, proponujemy spojrzeć na stan rynku usług pocztowych i kurierskich w Polsce. Liczba niepublicznych operatorów pocztowych, którzy najpewniej skorzystają na liberalizacji, rośnie z roku na rok. W 2011 roku liczba zarejestrowanych operatorów alternatywnych wyniosła 247 przedsiębiorstw, z czego działało ponad 150. Natomiast w 2006 roku liczba zarejestrowanych operatorów wynosiła 157 podmiotów, w tym niecałe 100 działających. Wolumen przesyłek obsługiwany obecnie przez operatorów niepublicznych przekracza 3,5 mld sztuk.
Mimo rosnącej konkurencji, Poczta Polska nadal jest monopolistą na rynku. Należy do niej około 74% przychodów ze wszystkich krajowych i zagranicznych usług na rynku łącznie z drukami bezadresowymi. W latach 2008-2009 ta wartość sięgała nawet 80%. Jednak nie we wszystkich segmentach Poczta radzi sobie tak dobrze. Jej udział w przychodach z paczek i innych usług umownych wyniósł w 2011 roku 40,5%, a w sektorze druków bezadresowych jeszcze mniej, bo 16,7%. W tym drugim obszarze Poczta odnotowała największy spadek udziałów w ostatnich latach. Jeszcze w 2006 roku posiadała ona 48,4% wartości tego segmentu. Są jednak dziedziny, w których państwowy operator nadal króluje. Są to przesyłki z korespondencją i przesyłki reklamowe, gdzie udziały sięgają blisko 90%. Tam jednak nie ma już potencjału do walki z konkurencją.
Liczba placówek pocztowych opeartorów niepublicznych szybko wzrasta. Jeszcze w 2010 roku stanowiła ona 24% wszystkich placówek w kraju, jednak w ciągu roku ich udział zwiększył się do 34%. Niestety prywatni operatorzy rozwijają sieć punktów prawie wyłącznie na terenach miejskich. Na wsiach nadal niepodzielnie panuje Poczta Polska.
 

Zmiany w Prawie Pocztowym

Od nowego roku ma obowiązywać nowa wersja ustawy Prawo Pocztowe, która powinna uwzględniać wszystkie założenia III Dyrektywy Pocztowej Parlamentu Europejskiego. Głównym celem wynikającym z tej dyrektywy jest zagwarantowanie wszystkim obywatelom dosępu do usługi powszechnej, a za razem zlikwidowanie wszelkiego monopolu na rynku. Z tego względu czeka nas wiele zmian: konkursy na operatora wyznaczonego, wzmocnienie ochrony konsumentów czy finansowanie usługi powszechnej.
Pierwszy termin na wdrożenie II Dyrektywy Pocztowej upłynął już 31 grudnia 2010 roku. Polska skorzystała z możliwości przesunięcia tego terminu o 2 lata. Niestety, w 2011 roku nie podjęto żadnych prac nad ustawą. Obecnie projekt nowego Prawa Pocztowego jest konsultowany przez Radę Ministrów. Nadal jednak budzi wiele zastrzeżeń. Ma być on skierowany na przełomie października i listopada do Parlamentu. Pojawiają się jednak głosy, że to za wcześnie i ustawa będzie niedopracowana. Tak więc czy termin otwarcia rynku jest zagrożony?
Jednym z poważniejszych zarzutów odnośnie aktualnego projektu jest fakt, że ustawa znosząc monopol wagowy Poczty Polskiej przywraca jej wyłączność na przekazy pocztowe. W takim przypadku nie można mówić o pełnej liberalizacji. Z drugiej strony pojawiają się również pozytywne głosy. Prezes zarządu Forum Przewoźników Ekspresowych, Robert Sulich podkreśla zadowolenie z wprowadzonych niedawno zmian: - Projekt, który widzieliśmy, a który wciąż podlega wstępnym modyfikacjom, zawierał kilka rzeczy, które z naszego punktu widzenia były trudne do przyjęcia ze względu na oczywistą sprzeczność między samą intencją projektu, czyli deregulacją rynku pocztowego, a działaniami, które miały wynikać chociażby z ujęcia naszych podwykonawców, których jest kilkanaście tysięcy w całej Polsce, obowiązkiem rejestracji. Ten zapis został zmieniony.
Na pozytywne aspekty wprowadzenia nowego prawa zwraca uwagę Małgorzata Ślęczka z firmy Kolportaż Rzetelny: - Otwarcie rynku usług pocztowych może być szansą niezależnych operatorów na poszerzenie swoich usług o te, zarezerwowane do tej pory dla Poczty Polskiej. Najpewniej zaowocuje to nowymi, lepszymi rozwiązaniami. Dla klientów to również szansa na wzrost jakości ich obsługi, dla nas to jeszcze więcej wyzwań.
 

Wpracie rozwoju konkurencyjności

Nowe Prawo Pocztowe nadaje wiele uprawnień prezesowi UKE. Będzie on uczestniczył w określaniu paramterów powszechnej usługi pocztowej, a także wyznaczał operatora, który przez 10 lat będzie świadczył powszechną usługę pocztową. W celach startegicznych obecnej prezes UKE zawarte jest więc m.in. zapewnienie skutecznego otwarcia rynku pocztowego na konkurencję. W ramach tego celu realizowane mają być następujące działania:
  • przygotowanie do wprowadzenia zasad konkurencji w nowym stanie prawnym,
  • zapewnienie mechanizmu prawidłowego wyliczenia kosztu netto,
  • wzmocnienie ochrony interesów konsumentów i zwiększenie ich praw,
  • zapewnienie przystępności cen usług powszechnych,
  • stymulowanie operatorów pocztowych do podnoszenia jakości usług.
UKE zajmuje się również regulacjami finansowania poczty. Instytucja ta rekomenduje w tej kwestii model mieszany oparty na dwóch filarach: funduszu kompensacyjnym oraz finansowaniu z budżetu państwa. Ustalono już jednak, że z budżetu Poczta Polska nie otrzyma w najbliższych latach ani złotówki.

Rozmowy i konsultacje na temat nowego prawa będą z pewnością trwały nadal. Kolejna duża debata zaplanowana jest na przełom listopada i grudnia.
Komentarzy (0)
Dodaj swoją opinię
Ocena